Στα χνάρια των Κοζανιτών πραματευτάδων του 17ου, 18ου και 19ου αιώνα

«Στα χνάρια των Κοζανιτών πραματευτάδων της Μεσευρώπης»

Τριανταπέντε μαθητές της Α΄ και Β΄ τάξης του 3ου Γενικού Λυκείου Κοζάνης, συνοδεία τριών καθηγητριών, πραγματοποίησαν εκπαιδευτική επίσκεψη στη Βιέννη και τη Βουδαπέστη από 13/4/2013 έως 19/4/2013 στα πλαίσια σχολικού πολιτιστικού προγράμματος με θέμα: «Οι Κοζανίτες πραματευτάδες στη Μεσευρώπη τον 17ο, 18ο και 19ο αιώνα».

Μέσα από αυτό το πρόγραμμα δόθηκε η ευκαιρία σε όλους, μαθητές και καθηγητές, να γνωρίσουν τη ζωή και το έργο πολλών Κοζανιτών, οι οποίοι από τον 17ο αιώνα και μετά, εξαιτίας οικονομικών και πολιτικών παραγόντων, αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν σε πόλεις της Κεντρικής Ευρώπης (κυρίως στη Βιέννη και τη Βουδαπέστη), όπου και γνώρισαν την καταξίωση. Πολλοί από αυτούς εξελίχθηκαν σε μεγαλέμπορους, δημιούργησαν σπουδαίους εμπορικούς οίκους, έγιναν ασφαλιστές και τραπεζίτες και απόκτησαν τίτλους ευγενείας.

Αυτοί οι Έλληνες της διασποράς ποτέ δε ξέχασαν την ιδιαίτερη πατρίδα τους, καθώς όσο ζούσαν έστελναν διαρκώς χρήματα για τη λειτουργία των σχολείων και της Σχολής της Κοζάνης, την ενίσχυση των εκκλησιών και της Βιβλιοθήκης της, αλλά και μετά θάνατον με τα κληροδοτήματα τους κατάφεραν να χορηγούνται υποτροφίες σπουδών σε άπορους φοιτητές και να προικοδοτούνται κορίτσια.

Στις μέρες μας οι οδοί και οι πλατείες της Κοζάνης υπενθυμίζουν σεμνά στον προσεκτικό περιπατητή την άλλοτε ένδοξη πορεία αυτών των ανδρών. Οι Χαρίσηδες, οι Τακιατζήδες, οι Καραγιάννηδες, οι Τριανταφυλλίδηδες, οι Σακελλάρηδες, οι Αρμενούληδες, οι Τιάληδες, οι Τυφόξυλοι, οι Μουράτηδες, οι Πόποβιτς, ο. Γ. Αγόρας, ο Νάκος, ο Ξυνάδας, ο Ζήσης, ο Λακοβάς, ο Πλατώνης, ο Κλείδης, ο Γ. Ρουσιάδης, ο Μ. Περδικάρης και τόσοι άλλοι δεν άφησαν μόνο στην Κοζάνης το βαθύ τους αποτύπωμα, αλλά και στη χώρα που έκαναν δεύτερη πατρίδα τους.

Με τις δωρεές των Κοζανιτών, αλλά και άλλων αποδήμων Δυτικομακεδόνων, ιδρύθηκαν εκκλησίες, θέατρα, αίθουσες μουσικής, βιβλιοθήκες και αρκετά σχολεία για τους Ελληνόπαιδες του εξωτερικού. Ορισμένα από αυτά, όπως τις δυο ελληνικές εκκλησίες της Βιέννης (Άγιο Γεώργιο και Αγία Τριάδα), την Ελληνική Εθνική Σχολή Βιέννης (το αρχαιότερο ελληνικό εκπαιδευτικό ίδρυμα του εξωτερικού), τη Φιλόμουσο Εταιρεία (Musikverein), μας δόθηκε η ευκαιρία μέσω του προγράμματος να τα επισκεφτούμε.

Εκτός από αυτά, χάρη στην εμπνευσμένη πρωτοβουλία των αποδήμων Κοζανιτών του 21ου αιώνα (του κ. Χ. Χάρβανεκ, Αυστριακού βουλευτή και Δημοτικού Συμβούλου των Σοσιαλδημοκρατικών, με κοζανίτικη καταγωγή από τη μεριά του πατέρα του και του Δρ. Θεοφάνη Πάμπα) είχαμε τη δυνατότητα να ξεναγηθούμε στο Δημαρχείο της Βιέννης και την ελληνική συνοικία της, να εκκλησιαστούμε στην ελληνική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, αλλά και να ακούσουμε οπερέτα παρακολουθώντας μουσική συναυλία σε καθολική εκκλησία.

Χάρη πάλι στη συνδρομή παλιάς μας μαθήτριας με μεταπτυχιακές σπουδές στη Βιέννη, της κ. Πηνελόπης Κολοβού, και της φίλης της Κατερίνας επισκεφθήκαμε την εντυπωσιακή έκθεση του ανθρωπίνου σώματος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, όπως και τα Μουσεία της Εφέσου και των Μουσικών Οργάνων στην ίδια πόλη.

Στη Βουδαπέστη από την άλλη, χάρη στους συμπατριώτες μας της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας, είχαμε τη χαρά να γνωρίσουμε το Ελληνικό Σχολείο της Βουδαπέστης, να συζητήσουμε με τη διευθύντρια του, καθηγήτρια Νεοελληνικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης και να επισκεφθούμε το χωριό και το Ελληνικό Σχολείο “Νίκος Μπελογιάννης”, δημιούργημα των προσφύγων του Εμφυλίου Πολέμου. Μεγάλη ήταν η συγκίνηση μας όταν συνομιλήσαμε με τα ελληνόπουλα τέταρτης γενιάς του χωριού, και νιώσαμε έντονα τον αγώνα που κάνουν για να μάθουν τη γλώσσα των προπάππων τους.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, πιστεύουμε ότι η επίσκεψη αυτή για πολλούς από μας αποτέλεσε εμπειρία ζωής καθώς μας έδωσε τη δυνατότητα να περπατήσουμε πάνω στα χνάρια των ξακουστών προγόνων μας, να ξαναζήσουμε για λίγο τις αγωνίες και τις ελπίδες τους στην προσπάθεια τους να στεριώσουν στην ξένη γη, αλλά και να αισθανθούμε σε βάθος το μεγαλείο τους.

Οι καθηγήτριες του προγράμματος

Φανή Φτάκα

Μαρία Βατάλη

Τάσα Πάλλα

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.