«Bιομηχανική κληρονομιά και αναπτυξιακό – τουριστικό προϊόν για τη Δυτική Μακεδονία»

Τόσο τα βιομηχανικά μνημεία, όσο και η κατά καιρούς ενεργή βιομηχανία με τα περιαστικά βιομηχανικά της τοπία, συνθέτουν ένα εν δυνάμει αναπτυξιακό και τουριστικό προϊόν για την Ευρώπη, ήδη αρκετά πιο πριν από το 1970.

Πολλές χώρες και κυρίως η Γαλλία, η Γερμανία και η Αγγλία, από τις αρχές του 19ου αιώνα αντιλήφθηκαν τη σημασία της διάσωσης και προβολής του τεχνικού και βιομηχανικού πολιτισμού. Κι αυτό υλοποιήθηκε με την ανάδειξη βιομηχανικών συνόλων και τοπίων με τη μορφή «open air museum» ή τη δημιουργία πάρκων βιομηχανικού τουρισμού.

Κορυφαία παραδείγματα στην Ευρώπη αποτελούν το πάρκο Duisburg–Nord του Ruhr στην περιοχή των ανθρακωρυχείων και το δίκτυο του Μουσείου της Επιστήμης και της Τεχνικής στην Καταλονία. Αλλά και το μνημείο Iron bridge στο Shropshire της Αγγλίας (πρώτη αναγνωρισμένη περίπτωση ανάδειξης βιομηχανικού μνημείου σε ανοιχτό-open air-μουσείο), το πάρκο αλατωρυχείων Erlebnisbergwerk “Gluckauf” στην πόλη Sondershausen, στη Θουριγγία της Γερμανίας, το Οικομουσείο στο Le Creusot – Montceaou les Mines, στη Γαλλία, κ.α.

Το μέγεθος και η οικονομική κατάσταση των περιοχών που αναφέρθηκαν δεν είναι φυσικά άμεσα συγκρίσιμα με τη Δυτική Μακεδονία, παρόλα αυτά όμως στην περιοχή μας διατίθεται το συγκριτικό πλεονέκτημα για την ανάπτυξη βιομηχανικού τουρισμού, λόγω κυρίως της τεράστιας δραστηριότητας που έχει αναπτύξει η ΔΕΗ για περισσότερα από 60 χρόνια, και που μένει δυστυχώς ανεκμετάλλευτο και βέβαια λοιπών ανάλογων δράσεων του παρελθόντος μικρότερης βιομηχανικής κλίμακας.

Οι χώροι γνωστοί, όπως το βιομηχανικό Συγκρότημα και ο τεχνητός υγροβιότοπος του ΛΚΔΜ , η ΑΕΒΑΛ, τα ορυχεία χρωμίτη, τα λατομεία μαρμάρου, εγκαταλελειμμένα ιδιωτικά βιοτεχνικά κτίρια και εγκαταστάσεις κλπ.

Η ΔΕΗ ταυτόχρονα υλοποιεί επιπλέον περιβαλλοντικά προγράμματα που αναπτύσσει στην αποκατάσταση νέων εδαφών και στην προστασία του περιβάλλοντος, οπότε είναι ζωντανή η ιδέα του να μπορεί να προκύψει ένα ενιαίο, εκπαιδευτικό τουριστικό πακέτο, πολύ ενδιαφέρον για μαθητές όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, για διάφορους επιστήμονες και κάθε πολίτη ή επισκέπτη.

Εμπειρογνωμοσύνες και βασικές μελέτες υπάρχουν αξιόλογες ήδη από το 2003, που χρήζουν πιθανά επικαιροποίησης και σύνθεσης ή προσαρμογής.

Χρηματοδοτήσεις δράσεων έξυπνης επιχειρηματικότητας υψηλής αναμενόμενης υπεραξίας αναμένονται στη νέα περίοδο.

Αναπτυξιακές ανάσες για την απασχόληση επιζητούνται εναγωνίως.

Τι απομένει για την επόμενη περίοδο για ένταξη τέτοιων παρεμβάσεων στην αναπτυξιακή ατζέντα ;

Η πολιτική βούληση και πρωτοβουλία μαζί με την απολύτως απαραίτητη συνεργασία με τη ΔΕΗ (που δύσκολα συμμετέχει σε δράσεις πλέον της βασικής της αποστολής) και άλλους αυτοδιοικητικούς φορείς.

Πώς συμβάλλει το διακρατικό πρόγραμμα Histcape
σε θέματα βιομηχανικής κληρονομιάς

Το πρόγραμμα Histcape για τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς που υλοποιείται από το 2012 μέσω του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας σε συνεργασία με 10 ευρωπαϊκές χώρες, έχει προτείνει και ασχολείται παράπλευρα με τα υπόλοιπα αντικείμενα και με δράσεις βιομηχανικής κληρονομιάς.

Μετά τις απαραίτητες μάλιστα διαβουλεύσεις και εγκρίσεις, μια σχετικά μικρής κλίμακας αξιόλογη δράση θα υλοποιηθεί σε διαδικτυακό επίπεδο για τις περιοχές βιομηχανικής κληρονομιάς με πιλοτικό 1ο επίκεντρο της, την περιοχή της πρώην ΑΕΒΑΛ.

Κεντρικός στόχος είναι να υπάρξει διεθνής διαδικτυακή προβολή του χώρου της πρώην ΑΕΒΑΛ και του σχεδίου αξιοποίησης της, ούτως ώστε :
να συγκεντρώνονται παρόμοιες καλές πρακτικές αξιοποίησης και επανάχρησης
να συγκεντρώνονται συγκεκριμένες προτάσεις και ιδέες για την μεθοδολογία αξιοποίησης και περαιτέρω δράσεων
να υπάρχει δυναμική ενημέρωση όλων των δυνητικών επενδυτών, ερευνητών , πανεπιστημιακών ιδρυμάτων κλπ για τις εξελίξεις στην προσπάθεια αξιοποίησης του χώρου
Το δικτυακό σημείο της βιομηχανικής κληρονομιάς για τη Δυτική Μακεδονία θα προβλέπει – παρέχει τη δυνατότητα, σε μελλοντικό χρόνο να φιλοξενήσει και άλλες περιοχές ενδιαφέροντος βιομηχανικής κληρονομιάς της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.

Μεταξύ άλλων σύγχρονων εργαλείων θα περιλαμβάνεται δράση ψηφιακού υλικού εικονικής περιήγησης με αφήγηση – εκφώνηση, παραγωγή ψηφιακού βίντεο από τουλάχιστον 30 σημεία ενδιαφέροντος, παραγωγή ψηφιακού χάρτη του χώρου, επιστημονικά κείμενα και σχετικό υποστηρικτικό υλικό και άλλων δυνατοτήτων.
Η πιλοτική δράση σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα θα υλοποιηθεί τους επόμενους μήνες του 2013 με ολοκλήρωση το καλοκαίρι του 2014.

Το πρόγραμμα Histcape του Interreg IVC χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και εθνικούς πόρους.

Καραμάρκος Κώστας
Σύμβουλος Περιφερειακής Ανάπτυξης

Project manager Histcape,
(ως εξωτερικός συνεργάτης του
Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας)

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.