2ον: Δημήτριος ο πολιορκητής, ο γιος του Αντίοχου Α’ του Ελιμειώτη, και οι πολιορκητικές του μηχανές

By on 04/09/2023

Η πορεία του Δημητρίου μετά τον θάνατο του πατέρα του – του Σταύρου Π. Καπλάνογλου, Συγγραφέα – Ιστορικού ερευνητή

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η ήττα στην Ιψό, ο θάνατος του Αντιγόνου και η φυγή του Δημητρίου σημείωσαν το τέλος αυτού που ήταν να αποδειχθεί ως η μόνη προσπάθεια ενώσεως της πατρίδας και των κατακτήσεων του Μεγάλου Αλεξάνδρου υπό μια και μόνη εξουσία.
Ο Δημήτριος που είχε καταφύγει στην Έφεσο, λοξοδρόμησε προς την Κιλικία για να παραλάβει την μητέρα του Στρατονίκη και τα χρήματα που είχε αφήσει εκεί και επέστρεψε στην Έφεσο.

–Πολ εις πίστες στον Δημήτριο μετά τον θάνατο του πατέρα του στην Ασια
Κρατούσε ακόμα κάποιες περιοχές στην Ασία όπως το Πάριο, την Λάμψακο, την Άβυδο, τις Κλαζομενές, τις Ερυθρές, την Έφεσο, την Μίλητο, την Τύρο και την Σιδώνα στην Φοινίκη, την Κύπρο, τις Κυκλάδες και φυσικά την Αθήνα, όλες προσιτές στον στόλο του.

–Πόλεις πίστες στον Δημήτριο στην Ελλάδα Κύρια φροντίδα του Πολιορκητή ήταν να διασφαλίσει τη θέση του στην Ελλάδα, γιατί εκεί βρίσκονταν οι άνδρες που πίστευαν σε αυτόν.

Επιπλέον, στην Αθήνα είχε αφήσει κάποια πλοία και χρήματα μαζί με την γυναίκα του, την Δηιδάμεια.
Στο μεταξύ, οι Αθηναίοι εξανάγκασαν την φιλό – Αντιγονική αρχή της πόλης σε παραίτηση και τη θέση της πήρε μια μετριοπαθής εξουσία που υιοθετούσε μια πολιτική ουδετερότητας.

Καθώς έπλεε ο Πολιορκητής για την Αθήνα, συναντήθηκε στις Κυκλάδες με Αθηναϊκή αντιπροσωπεία , η οποία του απαγόρευε να μπει στην Αθήνα και τον ενημέρωσαν ότι είχαν στείλει την Δηιδάμεια, με τις οφειλόμενες τιμές, στα Μέγαρα.
Ο Δημήτριος έγινε πυρ και μανία, αλλά συγκράτησε την οργή του.
Η πόλη της Αθήνας που αγαπούσε υπερβολικά και είχε πραγματικά ευεργετήσει και το κυριότερο την είχε απελευθερώσει από τον Κάσσανδρο, τον είχε προδώσει!

Ζήτησε τουλάχιστο να του επιστραφεί ο στόλος του, κάτι που έγινε.
Όμως, ο Δημήτριος ανακάλυπτε ότι η ευρωπαϊκή αυτοκρατορία του είχε καταρρεύσει!
Κρατούσε πλέον μόνο την Εύβοια, μερικές πόλεις γύρω από τον Ισθμό, την Αργολίδα, και τμήματα της Αχαΐας και της Αρκαδίας.
–Η απόφαση του να κινηθεί εναντίον του Λυσίμαχου στην Θράκη
Τοποθέτησε στις λίγες πιστές του πόλεις φρουρές και απέπλευσε στην Θρακική χερσόνησο για να επιτεθεί στον Λυσίμαχο, αντί να επιτεθεί στον πιο ευάλωτο Κάσσανδρο, δείχνοντας μια αστάθεια και έλλειψη αποφασιστικότητας, που απέρρεε από τον θάνατο του πατέρα του.

–Οι κινήσεις των αντιπάλων

*Πτολεμαίου
Εν τω μεταξύ όμως, εκτός Ελλάδας, τα γεγονότα ενίσχυαν τον Δημήτριο.
Ο Πτολεμαίος, που δεν είχε στείλει στρατό στην Ιψό, εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και κατέλαβε την Κοίλη Συρία, την οποία οι σύμμαχοι είχαν δώσει στον Σέλευκο.

Επίσης, έκανε συμμαχία με τον Λυσίμαχο, που επισφραγίστηκε με τους γάμους δυο θυγατέρων του.
Η Αρσινόη παντρεύτηκε τον ίδιο τον Λυσίμαχο και η Λυσσάντρα τον διάδοχό του Αγαθοκλή.
Μόνο αντιστάθμισμα του Σέλευκου ήταν μια συμμαχία με τον πρώην εχθρό του Δημήτριο!
Ο τροχός της τύχης έδειχνε πάλι προς τον Πολιορκητή!

*Ο Πύρρος της Ηπείρου
Ο Πύρρος Α΄ , ή Πύρρος της Ηπείρου (318 – 272 π.Χ.) ήταν Έλληνας[1][2] βασιλιάς των Μολοσσών, ελληνικού φύλου που κατοικούσε στην Ήπειρο, καθώς κι ένας από τους σπουδαιότερους ηγεμόνες της πρώιμης ελληνιστικής περιόδου.

* Ο Σέλευκος
Ο Σέλευκος ζήτησε την κόρη του Δημητρίου από την Φίλα (αδελφή του Κάσσανδρου), Στρατονίκη, σε γάμο. Ο Δημήτριος, που είδε να έρχονται τα κάτω πάνω, άρπαξε την ευκαιρία, δέχτηκε και αποβιβάστηκε στην Κιλικία που έλεγχε ο Πλείσταρχος, αδελφός του Κάσσανδρου και σήκωσε 1200 τάλαντα!

Η συμμαχία Σέλευκου – Δημητρίου δεν έχει διασωθεί, αλλά από τις κινήσεις και των δυο περιλάμβανε την υποχρέωση να βοηθά ο ένας τον άλλον.
Ο Δημήτριος, λοιπόν, απέκτησε την Κιλικία και έστειλε τη γυναίκα του Φίλα στη Μακεδονία να βεβαιωθεί πως ο αδελφός της Κάσσανδρος δεν θα του επιτεθεί.

Ίσως και να είχαν συμφωνήσει να μη παρέμβει ο Δημήτριος δυτικά του Αιγαίου.
Η άλλη σύζυγός του, η Δηιδάμεια, η αδελφή του νεαρού Πύρρου, είχε πεθάνει και έτσι ο Δημήτριος συμφώνησε να παντρευτεί την κόρη του Πτολεμαίου, Πτολεμαΐδα, κάτι όμως που έγινε τελικά δέκα χρόνια αργότερα.

Πάντως, ως εγγύηση, ο Πύρρος στάλθηκε, με την θέλησή του, από τον Δημήτριο ως όμηρος στην Αλεξάνδρεια.
Αλλά οι νέοι σύμμαχοι Σέλευκος και Δημήτριος άρχισαν να έχουν προστριβές για την Κιλικία, που ο Σέλευκος ζήτησε να του την πουλήσει ως μέρος της συμφωνίας για τον γάμο του με την Στρατονίκη.

Ο Δημήτριος αρνήθηκε και ο Σέλευκος ζήτησε να του δοθεί η Τύρος και η Σιδώνα, αλλά πήρε και πάλι άρνηση. Έτσι, οι σχέσεις του επιδεινώθηκαν.

–Ο θάνατος του Κάσσανδρου – Ο Δημήτριος και πάλι στην Αθήνα

Λίγο αργότερα, το 297π.Χ, ο Κάσσανδρος πέθανε από υδρωπικία, σύμφωνα με τον Παυσανία τον Περιηγητή, και ο γιος του Φίλιππος Δ΄ τον διαδέχτηκε.

Αλλά πέθανε και αυτός τέσσερις μήνες μετά, μάλλον από παρόμοια ασθένεια.
Έτσι, τα δυο αδέλφια του, Αντίπατρος και Αλέξανδρος, ανέλαβαν να συγκυβερνήσουν, ύστερα από παρέμβαση της μητέρας τους Θεσσαλονίκης, η οποία ευνοούσε τον μικρότερο, τον Αλέξανδρο, και γι’ αυτό επέβαλε να μοιραστεί ο Αντίπατρος το βασίλειο.
Όμως, υπήρχαν τρεις ακόμη σοβαροί διεκδικητές του μακεδονικού θρόνου: ο Λυσίμαχος στη Θράκη, ο Πύρρος στη Μολοσσίδα και ο Πολιορκητής.
Ο Δημήτριος έλπιζε να πάρει πάλι την Αθήνα, για να έχει μια ισχυρή βάση στην Ελλάδα, και κατάφερε τον χειμώνα του 294π.Χ. να καταλάβει τον Πειραιά.

Λίγο μετά, τον Απρίλιο, η Αθήνα παραδόθηκε και οι Αθηναίοι έτρεμαν από τον φόβο τους για τα χειρότερα, μετά την προδοσία τους απέναντι στον μεγάλο στρατηγό.

Αυτός όμως φέρθηκε απροσδόκητα γενναιόδωρα, προμήθευσε την πόλη με 100χιλ. μεδίμνους σιτηρών, αφού κατά την πολιορκία οι Αθηναίοι λιμοκτονούσαν, και αποκατέστησε τους δημοκρατικούς θεσμούς!

Οι Αθηναίοι, μέσα σε παροξυσμό χαράς, του χάρισαν τον Πειραιά και την Μουνιχία! Ο
Δημήτριος αργότερα εισέβαλε στην Πελοπόννησο και νίκησε τους Σπαρτιάτες στη Μαντίνεια, σε μια προσπάθεια να επιβάλλει την κυριαρχία του σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα
.
–Ο Πύρρος στην Ήπειρο
Ο Πύρρος κατά την τιμητική του ομηρία στην Αλεξάνδρεια, που όπως είπαμε είχε πάει οικειοθελώς για να βοηθήσει τον Δημήτριο, τον άντρα της αδελφής του, ανέπτυξε τελικά μεγάλη φιλία με τον Πτολεμαίο, ο οποίος τον αποκατέστησε στον θρόνο της Ηπείρου, όπου συγκυβερνούσε πλέον με τον Νεοπτόλεμο, αλλά λίγο μετά ο Πύρρος τον δολοφόνησε και έμεινε μόνος βασιλιάς.
Ο Πτολεμαίος, παίρνοντας τον Πύρρο υπό την επιρροή του, είχε το αντιστάθμισμά του για τους άλλους μνηστήρες του Μακεδονικού θρόνου.
Στη Μακεδονία η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο, καθώς ο Αντίπατρος δολοφόνησε τη μητέρα του Θεσσαλονίκη και εξεδίωξε τον αδελφό του Αλέξανδρο.

Αυτός για να τον εκδικηθεί, ζήτησε βοήθεια από τον Πύρρο και τον Δημήτριο, αλλά και οι δυο καθυστέρησαν να απαντήσουν και ιδιαίτερα ο Δημήτριος που είχε λάβει άσχημες ειδήσεις πως έχανε πόλεις στην Μικρά Ασία από τον Λυσίμαχο και πως η Κύπρος κατελήφθη από τον Πτολεμαίο, εκτός της Σαλαμίνα, όπου πολιορκούνταν τα παιδιά και η γυναίκα του.
Ο Δημήτριος με το τυχοδιωκτικό του πνεύμα, έκρινε ότι δεν προλάβαινε να πάει στην Ασία, ενώ είχε “μυριστεί” πως τα γεγονότα στην Μακεδονία επέβαλαν να κινηθεί προς τα εκεί.
Από την άλλη, ο Πύρρος προέλασε μέσα στη Μακεδονία και έφτασε μέχρι την Βέροια.
Από εκεί ζήτησε από τον Αλέξανδρο, για αντάλλαγμα της βοήθειάς του, την Τυμφαία και την Παραυαία και επιπλέον τις υπό μακεδονική κατοχή, Αμβρακία, Ακαρνανία και Αμφιλοχία, κάτι που ο Αλέξανδρος αναγκάστηκε να αποδεχτεί, καταλαβαίνοντας ότι είχε φέρει έναν επικίνδυνο σύμμαχο! Έτσι, ο Πύρρος προχώρησε για να διώξει τον Αντίπατρο απ’ όλη την Μακεδονία. Αυτός ζήτησε βοήθεια από τον Λυσίμαχο, τον πεθερό του. Ο Λυσίμαχος έστειλε επιστολή στον Πύρρο να σταματήσει την εκστρατεία και επιπλέον 300 τάλαντα. Λένε πως η επιστολή ήταν από τον Πτολεμαίο, αλλά ο Πύρρος κατάλαβε την απάτη, διότι ο Πτολεμαίος όταν έγραφε προς τον Πύρρο, ξεκινούσε με το «από τον πατέρα προς τον γιο», ενώ η συγκεκριμένη ξεκινούσε με το «από τον Βασιλιά Πτολεμαίο προς τον Βασιλιά Πύρρο»! Είτε στάλθηκε από τον Λυσίμαχο είτε από τον Πτολεμαίο, ο Πύρρος αποδέχτηκε την απαίτησή του μη θέλοντας να συγκρουστεί με τον πανίσχυρο Λυσίμαχο.
– Η άφιξη του Δημητρίου στην Μακεδονία

Τότε κατέφτασε και ο Δημήτριος στα όρια της Μακεδονίας και βρήκε την διαμάχη των δυο αδελφών τελειωμένη, αλλά τη Μακεδονία αποδυναμωμένη και κανένα ρόλο για τον ίδιο. Όμως, οι πόροι της χώρας σε άνδρες και χρήματα, η αίγλη της πατρίδας του Φιλίππου Β΄ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η νοσταλγία για την γενέτειρά του που την είχε αφήσει από έφηβος, τον προσέλκυαν. Δεν έδωσε σημασία στις απώλειες της Ασίας και τα είδε όλα σαν απρόβλεπτο δώρο της Τύχης, μια ακόμα στροφή του αβέβαιου τροχού της!

Ο Αλέξανδρος τον συνάντησε στο Δίον και τον καλόπιανε για να φύγει, ενώ παράλληλα σχεδίαζε να τον δολοφονήσει. Δεν ήταν όμως δυνατόν ο νεαρός και αφελής Αλέξανδρος να πιάσει κορόιδο τον ευφυέστατο Πολιορκητή! Ανακάλυψε την συνομωσία, θα τον δηλητηρίαζαν σε ένα δείπνο, στο οποίο με κάποια πρόφαση δεν παραβρέθηκε και, επικαλούμενος κάποια υποχρέωση στη νότια Ελλάδα, έκανε να φύγει.

Ο Αλέξανδρος περιχαρής, που έστω και έτσι θα απαλλασσόταν από τον δαιμόνιο Δημήτριο, θα τον συνόδευε μέχρι την Λάρισα.
Εκεί όμως, ο Πολιορκητής τον δολοφόνησε, και ο Πλούταρχος δικαιολογεί απόλυτα την πράξη του, αν και είμαστε σίγουροι πως είχε προσχεδιάσει την δολοφονία.
Οι στρατιώτες του Αλέξανδρου, που τον συνόδευαν, πανικοβλήθηκαν, αλλά ο Δημήτριος ζήτησε να τους συναντήσει.
Τους μίλησε ήρεμα για τα εγκλήματα του Κάσσανδρου, που κατέστρεψε τον οίκο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τα εγκλήματα των γιων του, που σκότωσαν την ίδια τους τη μάνα, την κόρη του Μεγάλου Φιλίππου και τους ρώτησε αν εξακολουθούσαν να θέλουν να κυβερνούνται από μια τέτοια καταραμένη οικογένεια.

–Ο στρατός των Μακεδόνων ανακήρυξε βασιλιά τον Δημήτριο.
Ο βασιλικός στρατός της Μακεδονίας, συν επαρμένος που είχε μπροστά του τον, μυθικό γι’ αυτούς, Δημήτριο τον Πολιορκητή, τον ήρωα της Ανατολής, τον ανακήρυξε βασιλιά της Μακεδονίας!
Εφτά χρόνια πριν ήταν ένας φυγάς από την μάχη της Ιψού και τώρα, το 294π.Χ., φορούσε το θρυλικό βασιλικό στέμμα της Μακεδονίας, της κατακτήτριας του κόσμου!

Ο Αντίπατρος έφυγε στον Λυσίμαχο και κλαιγόταν στον πεθερό του να τον βοηθήσει να πάρει πάλι τον θρόνο.
Αυτός όμως δεν έκανε το παραμικρό. Και ο Πύρρος παρέμεινε ήσυχος, ίσως γιατί γνώριζε πως ο Δημήτριος, με την ακόρεστη φιλοδοξία του, θα έφευγε για κάποια επιχείρηση και θα μπορούσε να επωφεληθεί.

Τώρα όμως, ο Δημήτριος, ως βασιλεύς της Μακεδονίας, ήταν υποχρεωμένος να πάρει σκληρά μέτρα για τις ελληνικές πόλεις και ερχόταν σε σύγκρουση με την διακήρυξη των Αντιγονιδών ότι είναι οι ελευθερωτές της Ελλάδος.
Έτσι ξεσήκωσε το μίσος που κατά παράδοση με αυτό αντιμετωπίζονταν οι βασιλείς της Μακεδονίας στην Ελλάδα.
Πρώτες του δραστηριότητες ήταν στην κεντρική Ελλάδα, όπου οι Βοιωτοί ήταν σφήνα ανάμεσα στις κατακτήσεις του.

Έτσι, μετά από μια πρόχειρη ειρήνη, αυτοί ξεσηκώθηκαν εναντίον του. Τελικά, τους υπόταξε, αλλά τους φέρθηκε με γενναιοδωρία και μετριοπάθεια.

Το 292π.Χ. οι Βοιωτοί ξεσηκώθηκαν και πάλι, αλλά ο Δημήτριος βρήκε κάτι καλύτερο να ασχοληθεί: ο Λυσίμαχος σε εκστρατεία του εναντίον των Γετών είχε πιαστεί αιχμάλωτος!

Δεν μπόρεσε να αντισταθεί στον πειρασμό και τράβηξε για την Θράκη, να την καταλάβει.
Ο Λυσίμαχος, όμως, απελευθερώθηκε από τον Δρομιχαίτη, βασιλιά των Γετών, ο οποίος δεν ήθελε να έρθει αντιμέτωπος με τον τρομερό Δημήτριο. Έτσι, το σχέδιό του ματαιώθηκε.

Κατέβηκε, λοιπόν, και πάλι στη Βοιωτία και πολιόρκησε την Θήβα.
Αλλά ο Πύρρος προσπάθησε να εισβάλει στην Μακεδονία, όμως ο Δημήτριος γρήγορα επέστρεψε και τον εξεδίωξε.
Επέστρεψε στην Θήβα και με τις φοβερές πολιορκητικές του μηχανές, στις αρχές του 290π.Χ. κατέλαβε την Θήβα.
Φέρθηκε, ως συνήθως, με μακροθυμία, εκτελώντας μόνο τους αρχιστασιαστές και εγκατέστησε στρατό και ένα διοικητή. Έτσι κατέλυσε το πολίτευμα της πόλης.

Πάντως, στο μυαλό του στροβίλιζε η φιλοδοξία να ανακτήσει το βασίλειο του πατέρα του στην Ασία, αλλά έπρεπε να απαλλαγεί από τον επικίνδυνο Πύρρο και τους Αιτωλούς.

–Η ίδρυση της Δημητριαδας
Ιδρύθηκε το 294 π.Χ. από τον Δημήτριο Πολιορκητή, ο οποίος μετακίνησε εκεί τους κατοίκους των οικισμών Νηλείας, Παγασών, Ορμενίου, Ριζούντος, Σηπιάδος, Ολιζώνος, Βοίβης και Ιωλκού, οι οποίοι στη συνέχεια συμπεριλήφθηκαν στην επικράτεια της Δημητριάδος.
Σύντομα κατέστη σημαντικό μέρος και η αγαπημένη κατοικία των Μακεδόνων βασιλέων. Η τοποθεσία ήταν ευνοϊκή για την διοίκηση του εσωτερικού της Θεσσαλίας και των γειτονικών θαλασσών και τέτοια ήταν η σημασία της θέσης, που ονομαζόταν από τον Φίλιππο Ε’ της Μακεδονίας μία από τις “τρεις πέδες” της Ελλάδας (οι άλλες δύο ήταν η Χαλκίδα και η Κόρινθος).

– Ιδρύει την Δημητριαδα
Ο Δημήτριος ποτέ δεν είχε ένα ορθολογικό σχέδιο, αλλά στο μυαλό του υπήρχαν πολλές και διαφορετικές προοπτικές.
Επιπλέον, έπρεπε να εξασφαλίσει τη θέση του στην Ελλάδα.

Έτσι, έχτισε την Δημητριάδα, λίγα χιλιόμετρα νότια του σημερινού Βόλου.
Η πόλη εξελίχθηκε στο κυριότερο λιμάνι της Μακεδονίας και της Θεσσαλίας με κοσμοπολίτικο πληθυσμό.
Επομένως, από τη νέα του βασιλική πόλη ασκούσε στενότερο έλεγχο στην Ελλάδα.

Εξόν απ’ αυτά, του παρουσιάστηκε μεγάλη ευκαιρία, όταν η Λάνασσα, που βαρέθηκε τις απιστίες του συζύγου της Πύρρου, του έκανε πρόταση γάμου και του έδινε ως γαμήλιο δώρο την Κέρκυρα! Η Λάνασσα ήταν κόρη του Αγαθοκλή, τυράννου των Συρακουσών, και ο Δημήτριος είχε την διπλή ευκαιρία: με την Κέρκυρα μπορούσε να βλάψει τον Πύρρο και τους Αιτωλούς, ενώ επίσης στο δαιμόνιο μυαλό του μπήκε η ιδέα να εκστρατεύσει προς τη Δύση και να καταλάβει την Ιταλία και την Σικελία!

Έτσι, δέχτηκε την πρόταση, αφήνοντας (προς το παρόν) τα όνειρά του για επέμβαση στην Ασία.
–Ενάντια στον Πυρρό και τους Αιτωλούς
**************************
Το 294 π.Χ., εγκαταστάθηκε στον θρόνο της Μακεδονίας δολοφονώντας τον Αλέξανδρο Ε’ , τον γιο του Κάσσανδρου.
Αντιμετώπισε εξέγερση από τους Βοιωτούς αλλά εξασφάλισε την περιοχή αφού κατέλαβε τη Θήβα το 291 π.Χ.
Εκείνη τη χρονιά παντρεύτηκε τη Λάνασσα , την πρώην σύζυγο του Πύρρου , αλλά η νέα του θέση ως ηγεμόνας της Μακεδονίας απειλούνταν συνεχώς από τον Πύρρο,

Τελικά, οι συνδυασμένες δυνάμεις του Πύρρου, του Πτολεμαίου και του Λυσίμαχου, βοηθούμενοι από τους δυσαρεστημένους μεταξύ των υπηκόων του, τον υποχρέωσαν να εγκαταλείψει τη Μακεδονία το 288 π.Χ.
Λυσίμαχος διώχνει τον Πύρρο από τη Μακεδονία και γίνεται μόνος κυρίαρχός

–Ο Δημήτριος στην Ασία
Ο Δημήτριος αφού πολιόρκησε την Αθήνα χωρίς επιτυχία, πέρασε στην Ασία και επιτέθηκε σε ορισμένες από τις επαρχίες του Λυσιμάχου με διαφορετική επιτυχία. Η πείνα και η πανώλη κατέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του και ζήτησε την υποστήριξη και τη βοήθεια του Σέλευκου.

Ωστόσο, πριν φτάσει στη Συρία, ξέσπασαν εχθροπραξίες και αφού είχε αποκτήσει κάποια πλεονεκτήματα έναντι του γαμπρού του, ο Δημήτριος εγκαταλείφθηκε εντελώς από τα στρατεύματά του στο πεδίο της μάχης και παραδόθηκε στον Σέλευκο.
Δημήτριος μεταφέρεται στη Χερρόνησο της Συρίας όπου ξεκινά η αιχμαλωσία του.
Ο Σέλευκος απορρίπτει πρόταση του Λυσίμαχου να θανατώσει το Δημήτριο.
Πεθαίνει ο Πτολεμαίος ο Σωτήρ. Τον διαδέχεται στο θρόνο της Αιγύπτου ο γιος του, Πτολεμαίος Β’ ο Φιλάδελφος.

–Παραιτείται της εξουσίας
Δημήτριος παραδίδει μέσω γραμμάτων όποια εξουσία του έχει απομείνει στο γιο του, Αντίγονο Γονατά, ενώ ο τελευταίος παρακαλεί με κάθε τρόπο για την απελευθέρωση του πατέρα του.

Ο γιος του ο Αντίγονος πρόσφερε όλα τα υπάρχοντά του, ακόμη και το δικό του πρόσωπο, για να αποκτήσει την ελευθερία του πατέρα του, αλλά όλα αποδείχθηκαν άκαρπα και ο Δημήτριος πέθανε μετά από περιορισμό τριών ετών (283 π.Χ.).
Το λείψανό του δόθηκε στον Αντίγονο και τιμήθηκε με λαμπρή κηδεία στην Κόρινθο Μεγαλόπρεπες εκδηλώσεις διοργανώνονται από τον Αντίγονο προς τιμήν του.

Ο ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΟΛΙΟΡΚΕΙ ΤΗΝ ΡΟΔΟ
ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΖΟΥΝ ΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΤΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΤΟΥ

Η πολιορκία της Ρόδου έμεινε στην ιστορία των στρατιωτικών επιχειρήσεων γιατί ο Δημήτριος ο γιος του Ελιμίωτη Αντίγονου χρησιμοποίησε πλήθος των πολεμικών μηχανών που χρησιμοποιήθηκαν. Εντυπωσιάζοντας εκτός από τους συμμάχους του ακόμη και τους αντιπάλους του
Για τον στρατηγικό νου του Δημητρίου του πολιορκητή έγραψε ο Σικελιωτης ,, ..τον Δημήτριο τον έτρεμαν οι Pόδιοι, γιατί με τόσα χέρια τα έφτιαχνε όλα γρηγορότερα από όσο τα περίμεναν· και δεν θαύμαζαν μόνο τις διαστάσεις των μηχανών και τη συγκεντρωμένη εργατική δύναμη, αλλά και την ορμή και την ικανότητά του στις πολιορκίες· γιατί ήτανε ιδιοφυία στις εφευρέσεις και σκάρωνε πολλά και τόσο προωθημένα, πέρα από κάθε συμβατική μηχανική βάση»

Άλλα και οι Ρόδιοι μετά τον συμβιβασμό που βρέθηκε ανάμεσα σε αυτούς και τον Δημήτριο της Μακεδονίας και σταμάτησε η πολιορκία , έδειξαν σεβασμό απέναντι στην ευστροφία και την ενεργητικότητα που επέδειξε ο Δημήτριος όλους τους μήνες της σύγκρουσης.
Ο Μακεδόνας στρατηγός έκτοτε έμεινε στην ιστορία με την επωνυμία «ο Πολιορκητής», για τη μεγάλη του εφευρετικότητα και τις επινοήσεις του κατά τις πολιορκίες.
Σε ανάμνηση δε των απίθανων τεχνολογικών επιτευγμάτων του ιδίου και των μηχανικών του, οι Ρόδιοι παρακάλεσαν να αφήσει στο νησί τους ορισμένες από τις περίφημες μηχανές του, ως ενθύμιο τόσο της δύναμής του όσο και της δικής τους αξίας

ΚΑΠΟΙΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΤΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ

–Καταπέλτες
Στην πολιορκία της Ρόδου χαρακτηριστικοί ήταν οι τεράστιοι καταπέλτες που εκσφενδόνιζαν πέτρες βάρους 80 κιλών σε απόσταση 150 μέτρων .
Οι καταπέλτες ηταν ένα όπλο μαζικής καταστροφής που δεν έριχναν μόνο βέλη και κοτρόνες, αλλά και πολλά αλλά επικίνδυνα πράγματα .Ακόμα και πτώματα μολυσμένα με τύφο και πανώλη αναφέρεται ότι εκτόξευαν οι αρχαίοι σε πολιορκημένες πόλεις, εξαπλώνοντας επιδημίες στους πληθυσμούς
Μνεία αξίζει στον πρώτο μεγάλο λιθοβόλο καταπέλτη της ανθρώπινης ιστορίας, τον περίφημο Καταπέλτη του Φίλωνος, έργο του κορυφαίου μηχανικού Διάδη του Πελλαίου, που αποκαλούσαν τιμητικά «Πολιορκητή». Ο οποίος απλοποίησε κατά πολύ την εκστρατεία του μακεδόνα στρατηλάτη Μεγάλου Αλεξάνδρου, ρίχνοντας τα τείχη σαν χάρτινους πύργους.

Με τον παλίντονο καταπέλτη («μονάγκων») ισοπέδωνε πόλεις ο Φίλιππος Β’,
Ο πρώτος και αυτόματος επαναληπτικός καταπέλτης του κόσμου, το κορυφαίο επίτευγμα της αρχαιοελληνικής καταπελτικής μηχανικής, εκτόξευε διαδοχικά βέλη, επιτρέποντας στον χειριστή να αδειάζει όλη τη φαρέτρα σε μια στιγμή. Το πρώτο πολυβόλο της πολεμικής ιστορίας επιστρατεύτηκε από τους Ρόδιους, όπως μας βεβαιώνει ο Φίλων ο Βυζάντιος στα «Βελοποιικά» του.
Οι καταπέλτες των Ελλήνων δεν έριχναν μόνο πέτρες, βέλη και ακόντια, αλλά και πυρακτωμένα υλικά. Έτσι τα έβαζε ο Μέγας Αλέξανδρος με τους πολεμικούς ελέφαντες του εχθρού. Πύρωνε τα χάλκινα λάφυρα των μαχών και τα εκτόξευε πάνω στα παχύδερμα με τους καταπέλτες.

– Βαλλίστρες
Οι βαλλίστρες είχαν παρόμοια κατασκευή με τους καταπέλτες αλλά χρησιμοποιούντο για να πετυχαίνουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τον στόχο με ένα ή και περισσότερα ακόντια. Κατασκευαζόταν και σε φορητή μορφή σαν τόξα μεγαλύτερης ακρίβειας.

– Καταφράκτες χελώνες
Χελώνες«Χελώνες» ονομαζόταν ειδικά οχήματα που μετέφεραν οπλίτες ή και μηχανικούς κοντά στα πολιορκούμενα τείχη. Εκεί ανελάμβαναν συνήθως διάφορες δολιοφθορές όπως να υποσκάψουν τα τείχη δημιουργώντας υπόγεια σήραγγα. Χρειαζόταν φυσικά ιδιαίτερα καλή αντοχή στις βολές των πολιορκούμενων, όπως και επικάλυψη με δέρματα ώστε να γίνονται όσο το δυνατόν πιο άκαυστα.

– Ελέπολις ο τεράστιος πύργος
Ένας σιδερόφρακτος ξύλινος πύργος, ύψους 47 μ., χωρισμένος σε 19 ορόφους, γεμάτους καταπέλτες όλων των ειδών, με ειδική μεταλλική επίστρωση ώστε να μην καίγεται,δεξαμενές νερού, πολιορκητικούς κριούς και φυσικά πολλούς στρατιώτες.
Οι οκτώ τροχοί της είχαν πάχος 1 μέτρο και το τεράστιο ύψος της Ελεπόλεως της επέτρεπε να υπερβαίνει τα τείχη και να τα προσβάλλει.
Πύργοι αυτού του είδους είχαν χρησιμοποιηθεί παλιότερα ,αλλά αυτός ο πύργος ξεχώρισε γιατί ο Αθηναίος μηχανικός Επίμαχος ο Αθηναίος τον βελτίωσε σημαντικά όταν κάτω από τις διαταγές του σαρωτικού στις επιθέσεις Δημήτριου A’ του Πολιορκητή, χρησιμοποιήθηκε ως όπλο εναντίον της Σαλαμίνας της Kύπρου (306 π.X.). αλλά και στην πολιορκία της Ρόδου,το ( 304 π.Χ. )

Η ελεπολις της Ρόδου ήταν μεγαλύτερος πύργος αυτού του είδους που στάθηκε ποτέ σε μάχη. Το συνολικό βάρος της άγγιζε τους 160 τόνους και αποτελείτο από εννέα ορόφους οι οποίοι ήταν εξοπλισμένοι κυρίως με καταπέλτες κάθε είδους ενώ, στη βάση της, διέθετε αιωρούμενο πολιορκητικό κριό για την υπονόμευση των τειχών. Το βασικό πλεονέκτημά της ήταν το ύψος της το οποίο ξεπερνούσε και αυτά ακόμη τα τείχη της απειλούμενης Pόδου.

Ο Δημήτριος εναντίον της Pόδου συγκέντρωσε περίπου 30.000 εργάτες και επιστάτες μόνο για την κατασκευή της ελέπολης και την δημιουργία της κατάλληλης δύναμης κρούσης, η οποία ήταν τρεις φορές μεγαλύτερη από το σύνολο των αμυνομένων
Ο Διόδωρο ς ο Σικελιωτης έγραψε για την ελεπολη της Ροδου:

«……φτιάχτηκε μια ελέπολη, όμοια με αυτή της Σαλαμίνας, μα μεγαλύτερη, σε τετράγωνη βάση, με πλευρά 23 μέτρων, ψηλή σαν πύργος, κάπου 45 μέτρα. Οι τρεις πλευρές, για να μην αρπάζουν από τα πυρφόρα, ήταν σκεπασμένες με γερές σιδερόπλακες και στην πρόσοψή της άνοιγαν θυρίδες για διάφορα βλητικά όπλα με δερμάτινα καλύμματα (“δια μηχανής ανασπώμενα”) γεμάτα μαλλί, για να κόβουνε τη φόρα των βλημάτων. Τα 9 πατώματα της ελέπολης εξυπηρετούνταν από φαρδειές σκάλες, μια που ανέβαζε και μια που κατέβαζε. Όλο το οικοδόμημα ήταν επάνω σε 8 τροχούς , 1 μέτρο φαρδείς [και 4,50 μέτρα ύψους], θωρακισμένες με παχύ σίδερο. Μπορούσε να στρίβει προς όλες τις κατευθύνσεις, αφού για να κινούν αυτήν τη μηχανή είχανε διαλεχτεί 3.400 γεροί άνδρες, άλλοι ταγμένοι μέσα της και άλλοι από το εξωτερικό της μέρος»

–Πολιορκητικός κριός
Στην συγκεκριμένη πολιορκία χρησιμοποιήθηκαν επικουρικά της ελέπολης και άλλα μηχανικά όπλα όπως ένα πολιορκητικό κριάρι 55 μέτρων
Οι πολιορκητικοί κριοί ήταν μηχανές σχεδιασμένες να καταστρέφουν τείχη αλλά κυρίως να σπάνε κλειστές πύλες. Υπήρχαν από την απλούστατη μορφή του κορμού δένδρού που το μετέφερε και χειριζόταν μια ομάδα στρατιωτών, μέχρι και περίπλοκα τροχήλατα οχήματα που μετέφεραν με την δύναμη ζώων μηχανισμό και στρατό μέχρι τον στόχο.

– Τρυπάνι ο «κόραξ».
Ο «κόραξ» , ήταν ένα ένα τεράστιο μηχανικό τρυπάνι για την διάλυση των τειχών, που χρησιμοποιήθηκε στην πολιορκία της Ρόδου

ΤΙΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

–Ο χαρακτήρας του Δημητρίου
Ο Δημήτριος ήταν ένας έντονος χαρακτήρας γεμάτος μοιραία πάθη, απότομες στροφές της μοίρας, ηρωικές νίκες και πικρές ήττες.
Ίσως γιατί είχαν αυτή την απύθμενη δίψα για επιτυχία, ίσως γιατί ζούσαν στα όρια. Από την άλλη, αυτές οι προσωπικότητες, γεμάτες πάθη, μας δίδαξαν τι συμβαίνει ενώ είσαι ευφυής να είσαι ταυτόχρονα και έρμαιο των ακόρεστων φιλοδοξιών και της ματαιοδοξίας σου.

Μια λοιπόν τέτοια προσωπικότητα ήταν και ο Δημήτριος ο Πολιορκητής. Σαρωτικός όταν πραγματοποιούσε επιθέσεις και εξαιρετικά ικανός στην κατασκευή πολιορκητικών μηχανών, ο Δημήτριος έμεινε στην ιστορία για τις εντυπωσιακού μεγέθους και φιλοδοξίας εκστρατείες που διεξήγαγε, για την σκανδαλώδη προσωπική του ζωή και για τη μοναδική του ικανότητα να αναγεννιέται από τις στάχτες του, γυρίζοντας την τύχη του σε κάθε καταστροφή που του επεφύλαξε ποτέ η Μοίρα, με εξαίρεση φυσικά την τελευταία.

Μιλώντας για τον χαρακτήρα του Δημητρίου, ο Πλούταρχος δίνει ιδιαίτερη σημασία στη σχέση του με τον πατέρα του.
Η ζωή των βασιλικών αυλών συχνά επισκιαζόταν από την εχθρότητα μεταξύ των μελών του κυβερνώντος οίκου.
Ο Αντίγονος αγαπούσε πραγματικά τον Δημήτριο.

Ο Πλούταρχος αναφέρει ένα επεισόδιο του πώς ο Δημήτριος, αφού κυνήγησε με όπλα, μπήκε στην αίθουσα όπου ο πατέρας του δεχόταν πρέσβεις.
Ο νεαρός κάθισε δίπλα στον πατέρα του.

Ο Μονόφθαλμος συμβούλεψε τους πρέσβεις να τους πουν μετά την επιστροφή τους ότι ο Αντίγονος εμπιστευόταν τόσο πολύ τον γιο του που δεν φοβόταν να τον αφήσει να τον πλησιάσει με ένα όπλο στα χέρια.

Ο Δημήτριος πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στη Μακεδονία στη γη των προγόνων του.

Σχολιάστε αυτό το άρθρο!

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: