Κράνα & κρανιά – Σταύρου Π. Καπλάνογλου, Γεωπόνου

ΚΡΑΝΑ & ΚΡΑΝΙΑ-CORNUS MAS ΙΣΤΟΡΊΑ – ΑΝΑΓΚΕΣ ΙΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ – ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ -ΧΡΗΣΕΙΣ

Σταύρου Π. Καπλάνογλου Γεωπόνου . Επιστημονικού συνεργάτη των ΦΥΤΩΡΙΩΝ ΚΑΠΛΑΝΟΓΛΟΥ στην Κοζάνη

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Χρησιμοποιείται ς στην Ανατολική Ευρώπη, στο Ηνωμένο Βασίλειο, και στη Βρετανική Κολομβία, στον Καναδά,
Η ελληνική κρανιά αυτοφύεται σε πολλές περιοχές της χώρας μας και αγαπά το υψόμετρο.
Οι περισσότερες καλλιέργειες εντοπίζονται σήμερα στη Ροδόπη, τις Σέρρες, την Ημαθία, την Κοζάνη και την Ήπειρο.
Μνημονεύεται από τον Όμηρο, τον Παυσανία, το Θεόφραστο και τον Ηρόδοτο, για το ανθεκτικό ξύλο και τους καρπούς της, τα κράνα

ΙΣΤΟΡΙΑ

Οι καρποί της κρανιάς κατέχει εξέχουσα θέση στην κλασική λογοτεχνία.

Όταν οι οπαδοί του Οδυσσέα μεταμορφώνονται σε γουρούνια από τη μάγισσα Κίρκη στην Οδύσσεια, τρέφονται με τους καρπούς κρανιάς .

Ο Παυσανίας αναφέρει ότι ο Δούρειος ίππος κατασκευάστηκε από το ξύλο της κρανιάς , ενώ παρείχε ξύλο για τις λόγχες που αναφέρονται στην Αινειάδα και ίνες για τον Γόρδιο δεσμό.

Ο φλοιός του δέντρου αποδίδει επίσης μια κόκκινη βαφή που έχει χρησιμοποιηθεί για να δώσει στα φέσια το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα τους.

Αναφέρεται στη Μεταμόρφωση του Οβίδιου ως ένα από τα τρόφιμα που ήταν διαθέσιμα στον άνθρωπο πριν από τη γεωργία.

Το Cornus mas χρησιμοποιήθηκε από τον έβδομο αιώνα π.Χ. και μετά από Έλληνες τεχνίτες για να κατασκευάζουν δόρατα, ακόντια και τόξα, οι τεχνίτες το θεωρούσαν πολύ ανώτερο από οποιοδήποτε άλλο ξύλο.

Η σχέση του ξύλου με τα όπλα ήταν τόσο γνωστή που η Ελληνική ονομασία του χρησιμοποιήθηκε ως συνώνυμο του «δόρυ» στην ποίηση κατά τον τέταρτο και τρίτο αιώνα π.Χ.

Στην Ιταλία κατασκευάζεται , η mazzarella, uncino ή bastone, το ραβδί που μεταφέρουν οι βούτυροι ή οι έφιπποι βοσκοί της περιοχής Maremma, κατασκευάζεται παραδοσιακά από ξύλο κρανιάς .
κορνέλου, που εκεί ονομάζεται crognolo ή grugnale, διαλεκτικές μορφές των ιταλικών: corniolo.
Ο καρπός του Cornus mas (μαζί με τον καρπό του C. officinalis) έχει μια ιστορία χρήσης στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική στην οποία είναι γνωστός ως shānzhūyú, και χρησιμοποιείται για τη διατήρηση του τζινγκ

ΒΟΤΑΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
Βασίλειο: Plantae
Clade: Τραχειόφυτα
Clade: Αγγειόσπερμα
Clade: Eudicots
Clade: Αστερίδες
Παραγγελία: Cornales
Οικογένεια: Cornaceae
Γένος: Cornus
Υπογένος: Cornus υπογ. Cornus
Είδος: C. mas
Διωνυμικό όνομα Cornus mas

ΒΟΤΑΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ
–Φυτό
Είναι ένας μεσαίος έως μεγάλος φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δέντρο με ύψος 5–12 μέτρα, με σκούρα καφέ κλαδιά και πρασινωπά κλαδιά.
–Φύλλα
Τα φύλλα είναι αντίθετα, μήκους 4–10 cm και πλάτους 2–4 cm, με σχήμα ωοειδές έως επίμηκες και ολόκληρο περιθώριο.
–Ανθή
Τα άνθη είναι μικρά (5–10 mm σε διάμετρο), με τέσσερα κίτρινα πέταλα, που παράγονται σε ομάδες των 10–25 Ανθίζει από τον Φεβρουάριο έως τον Μάρτιο και οι σπόροι ωριμάζουν τον Σεπτέμβριο. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και επικονιάζονται απ
–Καρποί
Ο καρπός είναι επιμήκης ερυθρός καρπός μήκους 2 cm και διαμέτρου 1,5 cm, που περιέχει έναν μόνο σπόρο.
Οι καρποί είναι κόκκινα μούρα. ο άγουρος καρπός είναι στυπτικός. Όταν ωριμάσει, ο καρπός είναι σκούρο ρουμπινί ή έντονο κίτρινο. Έχει μια όξινη γεύση που περιγράφεται καλύτερα ως μείγμα κράνμπερι και βύσσινο.

ΑΝΑΓΚΕΣ
–Έδαφος
Κατάλληλο για: ελαφριά (αμμώδη), μεσαία (αργιλώδη) και βαριά (αργιλό) εδάφη και μπορεί να αναπτυχθεί σε βαρύ αργιλώδες έδαφος
Προτιμά το καλά στραγγιζόμενο έδαφος.
Κατάλληλο pH: όξινα, ουδέτερα και βασικά (αλκαλικά) εδάφη και μπορεί να αναπτυχθεί σε πολύ αλκαλικά εδάφη.
– Ηλιοφάνεια
Προτιμά ημισκιερή ή ηλιόλουστη θέση .Μπορεί να αναπτυχθεί σε ημισκιερό (ανοιχτό δάσος) ή χωρίς σκιά.
–Κλιμα
Προτιμά το υγρό έδαφος. Το φυτό μπορεί να ανεχθεί ισχυρούς ανέμους αλλά όχι θαλάσσια έκθεση. Το φυτό είναι ανθεκτικό στην ξηρασία και τον άνεμο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά σε ανεμοφράκτη.

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ

–Κλάδεμα
Το φυτό παίρνει καλά το κλάδεμα και μπορεί να διαμορφωθεί ώστε να σχηματίσει έναν πυκνό φράκτη.

Συγκομιδή
Όταν ωριμάσουν στο φυτό, μοιάζουν με μούρα καφέ και ωριμάζουν στα μέσα έως τα τέλη του καλοκαιριού. Από Αύγουστο έως τονΟκτώβριο.
Ο καρπός είναι βρώσιμος και ευρέως δημοφιλής σε πολλά μέρη , όπου πιστεύεται ότι έχει διάφορες φαρμακευτικές ιδιότητες και παρέχει οφέλη για την υγεία.
Απόδοση: 50 Kg κάθε καλοκαίρι στην ωριμότητα

Οι φαρμακευτικές πρώτες ύλες είναι: φρούτα, ρίζες, φύλλα και φλοιός. Η προμήθεια των πρώτων υλών πραγματοποιείται από την άνοιξη έως το φθινόπωρο.
1.Οι ρίζες συλλέγονται τους μήνες της άνοιξης και του φθινοπώρου,
2. Ο φλοιός – κατά τη ροή του χυμού,
3, Τα φύλλα – τον Ιούνιο-Ιούλιο (μετά την ανθοφορία),
4. Οι καρποί – τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο.
–Αποξήρανση
Τα φυτικά μέρη (φύλλα, ρίζες), καθώς και ο φλοιός, καθαρίζονται επιμελώς από ακαθαρσίες και στεγνώνονται σε καλά αεριζόμενο χώρο.
Πριν από την ξήρανση, οι καρποί πρέπει να στεγνώσουν σε άμεσο ηλιακό φως, συχνά αναποδογυρίζοντας, για το οποίο απλώνονται σε ένα λεπτό στρώμα.
Στη συνέχεια μπορείτε να το στεγνώσετε σε στεγνωτήριο σε θερμοκρασία 50-60˚C, ή στη σκιά.
Αποθηκεύστε τις αποξηραμένες πρώτες ύλες σε ξηρό μέρος για δύο έως τρία χρόνια.

–Ποικιλίες
Οι ακόλουθες ποικιλίες έχουν κερδίσει το βραβείο Garden Merit της Royal Horticultural Society
*- «Aurea»
κίτρινα φύλλα και άνθη, κόκκινοι καρποί
*- Golden Glory» άφθονα κίτρινα λουλούδια, λαμπερά κόκκινα μούρα
*-Variegata» διαφορετικά φύλλα, γυαλιστερό κόκκινο φρούτο

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΑ ΟΦΕΛΗ
Τα κράνα είναι πλούσια σε φλαβονοειδή, ανθοκυάνες και φαινολικά παράγωγα, κατά την περίοδο της ανάπτυξης και της ωρίμανσης του καρπού.
Σχεδόν όλα τα μέρη της κρανιας περιέχουν βιολογικά δραστικές ουσίες. Ο φλοιός είναι πλούσιος σε τανίνες και οργανικά οξέα. φύλλα – ιριδοειδή, φλαβονοειδή και προανθοκυανιδίνες, φαινολοκαρβοξυλικά οξέα, βιταμίνες C και E, τανίνες και τανίνες. ρίζες – γλυκοσίδες .
Η χημική σύνθεση των φρούτων είναι πολύ πιο πλούσια, κυρίως σε υδατάνθρακες, πηκτίνες, οργανικά οξέα (μηλικό, τρυγικό, κιτρικό, ηλεκτρικό, γαλλικό και γλυοξαλικό), καροτενοειδή, τανίνες, βιταμίνη C, P και προβιταμίνη Α, σακχαρόζη, φρουκτόζη και γλυκόζη, πηκτίνη, τανίνες και βαφές, αιθέρια έλαια, φυτοκτόνα, φαινολοκαρβοξυλικά οξέα (γαλλικό και σαλικυλικό), κατεχίνες και ανθοκυανίνες (δελφινιδίνη, πεονιδίνη, σαλβινδίνη, κ. ) και μικροστοιχεία.
Οι ουσίες αυτές έχουν αντιοξειδωτικές και στυπτικές ιδιότητες. Αποτελούν τονωτικό του ανθρώπινου οργανισμού και ρυθμίζουν το πεπτικό σύστημα.

ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Οι φαρμακευτικές ιδιότητες της κρανιάς δεν χρησιμοποιούνται πλήρως στην ιατρική πράξη, αν και σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, οι ζουμεροί καρποί του περιέχουν πολλές πολύτιμες ουσίες.
Είναι ένας εξαιρετικός διουρητικός, χολερετικός, αντισκορβουτικός, αντιπυρετικός, αντιφλεγμονώδης, ανθελονοσιακός και βακτηριοκτόνος παράγοντας.

Τα φρούτα της κρανιάς είναι ιδιαίτερα καλά :
Στην ομαλοποίηση της αρτηριακής πίεσης.
Στην αύξηση της ανοσίας.
Στην πρόληψη της σκλήρυνσης.
Στην πρόληψη της δηλητηρίασης με επικίνδυνες ουσίες (υδράργυρος, μόλυβδος) και στην απομάκρυνση της ακτινοβολίας από το σώμα.

Έχουν επίσης ευεργετική επίδραση στην κατάσταση των ατόμων με διαβήτη, κρυολογήματα, πυρετό, δυσεντερία, φλεγμονώδεις διεργασίες, διαταραχές του γαστρεντερικού σωλήνα και της χοληδόχου κύστης κ.λπ.

*-* Λαϊκή ιατρική
Στη λαϊκή ιατρική, το κράνο είναι γνωστό ως τονωτικό, αντιφλεγμονώδες, αντιδιαβητικό, στυπτικό, αντισκορβουτικό, αντιπυρετικό και αντιπυρετικό και είναι πολύ δημοφιλές στη θεραπευτική πρακτική..

*Οι καρποί
Οι καρποί (φρέσκοι) της κρανιάς χρησιμοποιούνται για την ομαλοποίηση της αρτηριακής πίεσης, για πονοκεφάλους, σκλήρυνση, για ενίσχυση των τοιχωμάτων των αιμοφόρων αγγείων, για αρθρώσεις, ουρική αρθρίτιδα, φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις, οξείες φλεγμονώδεις διεργασίες στην ουροδόχο κύστη,
Η μαρμελάδα τους χρησιμοποιείται για τη γρίπη, τον ARVI και το κρυολόγημα ως αντιπυρετικό και αντιφλεγμονώδες μέσο.

*Οι αποξηραμένοι καρποί
Ένα αφέψημα αποξηραμένων φρούτων χρησιμοποιείται για κρυολογήματα, για τη βελτίωση της όρεξης, την αποκατάσταση του μεταβολισμού, για διαταραχές του γαστρεντερικού σωλήνα, καθώς και για διαταραχές της χοληδόχου κύστης

* Ο χυμός των φρούτων.
Ο χυμός των φρούτων της κρανιάς συνιστώνται για αιμορραγίες, φλεγμονώδεις διεργασίες στη στοματική κοιλότητα, αντιμετωπίζουν το σκορβούτο, τον διαβήτη, τα κρυολογήματα, τον πυρετό, τη δυσεντερία και μειώνουν τον πυρετό.

* Οι σπόροι
Οι σπόροι των κράνων χρησιμοποιούνται για τις αιμορροΐδες και ο χυμός για την κερατοεπιπεφυκίτιδα

*Τα φύλλα
Ένα αφέψημα από φύλλα . βοηθά σε ασθένειες του εντέρου

* Ρίζες – Ανθή
Αφεψήματα ριζών, αφεψήματα λουλουδιών, χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του πυρετού, της ελονοσίας, της φυματίωσης.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Δεν συνιστάται η χρήση των κράνών σε περίπτωση υψηλής οξύτητας, κατά τη διάρκεια νευρικής υπερδιέγερσης και ατομικής δυσανεξίας, καθώς και σε άτομα επιρρεπή σε δυσκοιλιότητα και υποφέρουν από αϋπνία.

ΧΡΗΣΕΙΣ
Καρπός
Χρησιμοποιείται κυρίως για την παρασκευή μαρμελάδας.
Χρησιμοποιείται ευρέως στο Αζερμπαϊτζάν για την παρασκευή τουρσιών, την προσθήκη στο ρύζι ή για την παρασκευή ποτών. Στην Αρμενία, τα μούρα Cornus χρησιμοποιούνται για την παρασκευή βότκας. Στη Ρουμανία και τη Μολδαβία, τα μούρα χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ενός αλκοολούχου ποτού γνωστό ως cornată. Στη Βουλγαρία τα μούρα χρησιμοποιούνται ευρέως για την παρασκευή Kompot.
– Ξύλο
Το είδος καλλιεργείται και ως καλλωπιστικό φυτό για τα όψιμα κίτρινα άνθη του, που ανοίγουν νωρίτερα από αυτά της Φορσυθίας. Ενώ τα λουλούδια Cornus mas δεν είναι τόσο μεγάλα και ζωντανά όσο εκείνα του Forsythia, ολόκληρο το φυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παρόμοιο αποτέλεσμα στο τοπίο. Το ξύλο του C. mas είναι εξαιρετικά πυκνό και, σε αντίθεση με το ξύλο των περισσότερων ξυλωδών φυτικών ειδών, βυθίζεται στο νερό. Αυτή η πυκνότητα το καθιστά πολύτιμο για τη δημιουργία χειρολαβών εργαλείων, εξαρτημάτων για μηχανές κ.λπ.[6]
Ο πολύ σφιχτός και ομοιόμορφος κόκκος κάνει το ξύλο πολύ σκληρό και κατάλληλο μεταξύ άλλων για λαβές εργαλείων.
–Χυμοί
Τρώγεται φρέσκο όταν είναι ώριμο ή γίνεται χυμός και μαρμελάδες. Τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι οι χυμοί κερασιού Cornelian είναι πλο
ύσιοι σε διάφορα βασικά στοιχεία και μπορούν να θεωρηθούν ως σημαντικό συμπλήρωμα διατροφής μετάλλων.
–Υποκατάστατο καφέ
Σπόροι: Οι καβουρδισμένοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατο του καφέ .
–Τροφή για κατσίκες και κουνέλια
Φύλλα και κλαδιά: Μπορεί να ταΐσει κουνέλια και κατσίκες
–Μελισσοκομία
Λουλούδια: πολύ πρώιμη ανθοφορία, προσελκύοντας τις μέλισσες στις αρχές της άνοιξης όταν υπάρχουν λίγα άλλα
–Λίπασμα με ασβέστιο
Τα φρούτα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο και η περίσσεια φρούτων μπορεί να προστεθεί στο σάπια φύλλα ως πρόσθετο ορυκτών.

ΠΡΟΣΟΧΗ
Η παρούσα δημοσίευση έχει πληροφοριακό χαρακτήρα.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.