Οι «περδίκες» είναι μια τεχνική που θέλει τα πασχαλιάτικα αυγά ζωγραφισμένα. Γνωστά είναι τα σχέδια με κλωστές, με φύλλα από τη φύση και με χρωματιστά χαρτιά. Τα σχέδια με κονδύλι είναι μια πολύ όμορφη τεχνοτροπία από την Αγνή Κονδύλη-Βατιάνη από την Εράτυρα Κοζάνης, η οποία ασχολήθηκε με τη διάδοση της παραδοσιακής αυτής τέχνης και μας μιλά για την ομορφιά της.
Τι είναι η «περδίκα» και πως ξεκινήσατε την ενασχόληση με την παραδοσιακή αυτή τέχνη;
Είναι μια ελληνικότατη τέχνη βαψίματος των πασχαλινών αυγών. Οι γιαγιάδες μας την προτιμούσαν για να κερνάνε τις νύφες, τους επισήμους και τα πιο προσφιλή τους πρόσωπα στη γιορτή του Πάσχα. Είναι το επίσημο Πασχαλινό αυγό. Την τεχνική αυτή τη συναντούμε και στα ανατολικά κράτη, Ρωσία, Ουκρανία, Τσεχία, αλλά υπάρχουν κάποιες διαφορές και έχουν άλλη ονομασία.
Την τέχνη αυτή τη συνάντησα πριν σαράντα χρόνια που ήρθα στην Εράτυρα ως νύφη. Η «περδίκα» είναι παράδοση του Βοΐου και των Γρεβενών. Με το που είδα την τεχνική ενθουσιάστηκα και ασχολήθηκα έντονα τόσο με την κατασκευή όσο και με τη διάδοση και διατήρηση του εθίμου με σεμινάρια σε σχολεία, ΚΑΠΗ και συλλόγους αφιλοκερδώς. Στόχος μου είναι να δείχνω την τεχνική.
Πως κατασκευάζεται η «περδίκα»;
Χρειαζόμαστε το κονδύλι, το οποίο είναι χειροποίητο εργαλείο που κατασκευάζεται από ξύλο κληματόβεργας. Η μύτη του πλέον είναι από χαλκό και το τυλίγουμε ώστε να γίνει σαν χωνί για να μπορεί να τρέχει το καθαρό μελισσοκέρι μέσα από τη μύτη του χαλκού και να μπορούμε να ζωγραφίσουμε πάνω στο αυγό. Κατόπιν τα βάφουμε κόκκινα με το γνωστό τρόπο.
Παλιά το κονδύλι γινόταν πάλι με κληματόβεργα, αλλά η μύτη του ήταν από τη μύτη των κορδονιών των παπουτσιών που ήταν μεταλλικό. Στην πορεία του χρόνου επειδή τα κορδόνια τα κατασκεύαζαν με πλαστικό δεν μπορούσαν να κάνουν κονδύλια και εξαφανίστηκε σαν εργαλείο. Δεν υπήρχε το εργαλείο και δεν μπορούσαν να κάνουν και τις «περδίκες».
Από που αντλείτε τα θέματα που ζωγραφίζετε στα αυγά;
Ο καθένας μπορεί να ζωγραφίσει ό,τι θέλει. Συνήθως ζωγραφίζουμε μοτίβα από τη φύση ή και γράφουμε ευχές. Προσωπικά κάνω καινοτόμα σχέδια κάθε χρόνο και τα παρουσιάζω σε εκθέσεις.
Υπάρχει ενδιαφέρον από τον κόσμο να μάθει την τέχνη αυτή;
Όσοι τη βλέπουν θέλουν να τη μάθουν. Και η τεχνική αυτή μαθαίνεται. Όλοι μπορούν να ζωγραφίσουν με το κονδύλι. Χρειάζεται μεράκι και αγάπη. Υπάρχουν δικά μου βίντεο που μπορούν να παρακολουθήσουν και να μάθουν όσοι το επιθυμούν. Δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον άνθρωποι όλων των ηλικιών για να μάθουν αυτήν την τεχνική. Με καλούν πολλοί εκπαιδευτικοί και σύλλογοι γονέων σε σχολεία και τα παιδιά δείχνουν μεγάλο ενθουσιασμό και αποτελεσματικότητα.
Πριν δύο χρόνια πραγματοποιήσαμε έκθεση των αυγών στον Αρχοντικό Βούρκα στην Κοζάνη που τη διοργάνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού και την ανέλαβε η Εφορεία αρχαιοτήτων Κοζάνης και Γρεβενών και πέρυσι είχαμε ξεκινήσει να οργανώνουμε μια έκθεση στη Θεσσαλονίκη που την ανέλαβε η τράπεζα Πειραιώς με τη χορηγία του Υπουργείου Πολιτισμού. Το Υπουργείο Πολιτισμού αναγνώρισε την τεχνική ως σημαντική για την παράδοση, είδε τον αγώνα μου για να διατηρηθεί στη μνήμη του ελληνικού λαού η «περδίκα» και στέκεται δίπλα μου σε αυτή την προσπάθεια, όπου κάθε χρόνο συμφωνήσαμε να πραγματοποιούμε μια έκθεση σε κάθε πόλη της Ελλάδος που συνοδεύονται με τα σχετικά εργαστήρια.
Ο εγκλεισμός πως επηρέασε την παράδοση;
Ο εγκλεισμός είναι δύσκολος για όλους. Η αναγκαστική παραμονή στο σπίτι έδωσε την ευκαιρία σε όλους να ασχοληθούν με κάτι που δεν προλάβαιναν τα προηγούμενα χρόνια στους ρυθμούς της καθημερινότητας. Παρατηρώ πως ο κόσμος έχει τη λαχτάρα να ξαναπάει στα χωριά του να κάνει Πάσχα, να εκκλησιαστεί, να διατηρήσει την παράδοση, να σπάσει τα αυγά του. Η παράδοση κέρδισε και βγήκε πιο ζωντανή από πριν. Μακάρι να επανέλθουμε όσο γίνεται καλύτερα στη ζωή μας.
Τι κερδίσαμε μετά από την παρατεταμένη παραμονή μας στο σπίτι εξαιτίας της πανδημίας;
Σε αυτήν την απομόνωση που αναγκαστήκαμε να μείνουμε φάνηκαν οι φίλοι και οι συγγενείς μας, φάνηκαν και όσοι ενδιαφέρονται για τους γύρω τους. Μπορεί να μην μπορούσαμε να συναντηθούμε όπως πριν αλλά καταλάβαμε ποιοί ήταν οι πραγματικά δικοί μας άνθρωποι. Κλειστήκαμε μέσα αλλά βρήκαμε, άλλα πράγματα: την οικογένεια, τη φιλία, τον άνθρωπο
Τι θέλετε να ευχηθείτε στους αναγνώστες μας;
Καλό Πάσχα με πρώτα απ’ όλα υγεία για όλους μας. Είναι το βασικότερο αγαθό η υγεία. Όλα τα άλλα θα βρεθούν.
Εύχομαι γρήγορα να βγούμε απ’ όλη αυτή την κατάσταση γρήγορα να βρούμε τους ρυθμούς μας, τη ζωή μας και τις δουλείες μας. Χάσανε πολλοί συνάνθρωποί μας τις δουλειές τους και είναι κάτι που συμμερίζομαι. Είμαι, όμως, αισιόδοξη και πιστεύω πως όλα θα γίνουν καλύτερα.
0 comments