«Η Αρχαία Νεάνδρεια & Ο βασιλιάς Κύκνος Σταύρου» Π. Καπλάνογλου 

By on 13/02/2019

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΤΑΝ

Η Νεάνδρεια βρισκόταν ανάμεσα στην Αλεξάνδρεια της Τρωάδος και την εκεί Λάρισα
Πολύ κοντά στην πόλη βρισκόταν το ορός Çığrı Dağ, βουνό από γρανίτη με ύψος 520Μ.

Από τα λατομεία του γρανίτη αυτού κατασκευάσθηκαν πολλή τείχη στις γύρω πόλεις

Η αρχαία πόλη Νεάνδρεια βρίσκεται επίσης πολύ κοντά στο Εζινέ Δαρδανελλίων,απέχοντας 15 χιλ. από το κέντρο της , κοντά στο σημερινό χωριό Kayacık .

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΟΝΟΜΑΤΟΣ

Η αρχαία πόλη της Νεάνδρειας πήρε το όνομά της από την ελληνική γλώσσα και σημαίνει το Σπίτι του νεαρού άνδρα.

Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για το πότε ιδρύθηκε η πόλη αρχαία Νεάνδρια..

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Παρά το γεγονός ότι πολλοί θεωρούν ότι η πόλη δημιουργήθηκε από τους Αιολείς τον 7ο η 8ο αιώνα π.Χ. , ένας μύθος μας παραπέμπει στον 12ο αιώνα, την περίοδο του Τρωικού πολέμου με την αναφορά του στον βασιλιά Κύκνο της Νεάνδρειας.

Κατά τον μύθο, ο βασιλιάς Κύκνος είχε την έδρα του στην Νεάνδρεια ,για άλλους αυτή η έδρα βρισκόταν στην Τένεδo ή την πόλη Κολωναί.

Η σύγχυση, προφανώς, προέρχεται και από το γεγονός ότι η Τένεδος είναι συνδεδεμένη με τον γιο του Τένες, που πήρε το όνομά της, το νησί και η πόλης Κολωναί βρισκόταν σε απόσταση από τη Νεάνδρεια, περίπου 12 χλμ.

Ο θρυλικός βασιλιάς Κύκνος σκοτώθηκε την πρώτη μέρα του Τρωικού πολέμου, από τον Αχιλλέα (Περισσότερα για αυτόν τον βασιλιά στο τέλος του άρθρου).

Η ΠΟΛΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 12ο αιώνα π.Χ.

Αν δεχθούμε την παραπάνω εκδοχή, η πόλη της Νεάνδρειας προϋπήρχε της φημολογούμενης ίδρυσης της, από τους Αιολείς, τον 7ο αιώνα , κάτι που συμβαίνει και με την πόλη Κολωναί, την άλλη πιθανή έδρα του βασιλιά Κύκνου, που και αυτή θεωρείται, ότι ιδρύθηκε την ίδια εποχή από τους ίδιους .

ΙΔΡΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΙΟΛΕΙΣ

Σύμφωνα με περισσότερους, λοιπόν, αρχαίους ιστορικούς, ιδρυτές της Νεάνδρειας θεωρούνται οι Αιολείς ,που την ίδρυσαν τον 7ο ή τον 6ο αιώνα π.Χ.

Αν γίνει δεκτή αυτή η εκδοχή η ζωή της ήταν σχετικά μικρή, διότι, κατά την Ελληνιστική περίοδο, όλοι οι κάτοικοι της, το 310 ή το 301 π.Χ., μετακόμισαν στη νεοσυσταθείσα γειτονική πόλη της Αλεξάνδρειας.

ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ ΤΗΣ ΔΗΛΟΥ

Κατά την διάρκεια της σύντομης ζωής της, ήταν αρχικά συνδεδεμένη με την Αθήνα, αφού και τον 5ο αιώνα π.Χ. ,η Νεάνδρεια ήταν μέλος της Συμμαχίας της Δήλου

Η Συμμαχία της Δήλου ήταν μια πολιτική και στρατιωτική ένωση, περίπου 150 αρχαίων ελληνικών κρατών-πόλεων, κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., υπό την κηδεμονία της πόλης των Αθηνών.

Αργότερα, μετά την ήττα της Αθήνας στον Πελοποννησιακό πόλεμο ο έλεγχος πέρασε στους Σπαρτιάτες και τους Πέρσες.
Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος ήταν η στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ της Δηλιακής Συμμαχίας (υπό την ηγεσία της Αθήνας) και της Πελοποννησιακής Συμμαχίας (υπό την ηγεσία της Σπάρτης), που έλαβε χώρα, την περίοδο 431-404 π.Χ και έληξε με αποφασιστική νίκη των Σπαρτιατών και την παράδοση της Αθήνας.

ΠΕΡΣΕΣ

Το 404 π.Χ., η πόλη της Νεάνδρειας ήρθε υπό την επιρροή της δυναστείας του Δαρδανιού , που έλεγχε την Τρωάδα για λογαριασμό του Πέρση σατράπη Φαρναμπάζου .

Κάτω από τον Ζένη και τη σύζυγό του και τη διαδόχου Μάνια, στη Νεάνδρέα , ενσωματώθηκε στην Περσική αυτοκρατορία και εγκαταστάθηκε φρουρά .

Ο ΣΠΑΡΤΙΑΤΗΣ ΔΕΡΚΥΛΙΔΑΣ

Το 399 π.Χ. η φρουρά αυτή εκδιώχτηκε και η πόλη απελευθερώθηκε από τον Σπαρτιάτη διοικητή Δερκυλίδα ( Σίσυφο ) .
Ο Δερκυλίδας ήταν Σπαρτιάτης στρατιωτικός, κατά τον 4ο αιώνα π.Χ.
Για την πονηριά και την εφευρετικότητά του, έλαβε το προσωνύμιο Σίσυφος.

Το 411 π.Χ., ανέλαβε τη θέση του αρμοστή στην Άβυδο.
Τη διετία 399-397 π.Χ. ο Δερκυλίδας αντικατέστησε τον Θίμβρωνα και οδήγησε τους Σπαρτιάτες, μέσω της Θράκης, στη δυτική ακτή της Ασίας, όπου λεηλάτησαν τη Βιθυνία και την Αιολίδα. Αφού συμμάχησε με τον Τισσαφέρνη και τον Μειδία, επιτέθηκε κατά του Φαρνάβαζου.

Το 396 π.Χ. ο βασιλιάς Αγησίλαος τον έστειλε από την Αμφίπολη στον Ελλήσποντο. Το 394 π.Χ. ο Δερκυλίδας έφυγε έχοντας διορισθεί από τον βασιλιά Αγησίλαο στη θέση του ανώτατου ναύαρχου της Σπάρτης

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΟΙΧΩΝ

Οι αρχαιολογικές έρευνες έδειξαν ότι στα τέλη του 5ου ή στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. κατασκευάστηκε ένα νέο κύκλωμα τοίχων, από γρανιτοειδείς όγκους μήκους 3,2 χλμ., Πάχους 2,9 μ. Και έκτασης 40 εκταρίων.

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ

Περί το310 π.Χ. Ο Αντίγονος Α’ Μονόφθαλμος ίδρυσε την πόλη της Αντιγόνειας, που αργότερα, μετά το 301 π.Χ. μετονομάστηκε σε Αλεξάνδρεια Τρωάς .

Σε αυτήν, υποχρεωτικά, μεταφέρθηκαν όλοι οι κάτοικοι της .
Αυτός ήταν ο λόγος που η ιστορία της πόλης είναι σχετικά μικρή, διότι γύρω στα 310 π.Χ. η Νεάνδρεια εγκαταλείφθηκε, εντελώς, από τους κατοίκους της, που εγκαταστάθηκαν στην νεοσυσταθείσα πόλη του λιμανιού.

Ο υπεύθυνος για αυτήν την απόφαση ήταν ο Αντίγονος Α Μονόφθαλμος – ένας από τους στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Μετά το θάνατο του Μακεδόνα βασιλιά, ο Αντίγονος έγινε ηγεμόνας της δυτικής Μικράς Ασίας.
Ο στόχος του όμως ήταν να κατακτήσει όλα τα εδάφη ,όταν ελέγχθηκε από τον Αλέξανδρο.
Οι φιλοδοξίες του εξόργισαν τους άλλους ηγέτες της Μακεδονία που εντάχθηκαν στις δυνάμεις τους και τον νίκησαν στη μάχη του Ιψού το 301 π.Χ.

ΑΝΥΠΑΡΚΤΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΡΩΜΑΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Κατά τον 1ο αιώνα π.Χ. ο Πλίνιος ο Γέροντας δεν την αναφέρει μεταξύ των οικισμών της Τρωάδας, παρά το γεγονός ότι βρέθηκαν, πρόσφατα, κάποιες εγκαταστάσεις, για να πιστέψουμε ότι στη ρωμαϊκή εποχή υπήρχε ένας μικρός οικισμός εκεί.

Προφανώς, θα είχε σχέση με τα κοντινά λατομεία μάρμαρου και γρανίτη, που έχει εξορυχθεί τους επόμενους αιώνες.
Από αυτό το ρωμαϊκό χωριό δεν έχουν βρεθεί, μέχρι στιγμής, ίχνη.

ΤΑ ΝΟΜΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΑΝΔΡΕΙΑΣ & ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΤΡΩΑΔΟΣ

Στην εποχή που κατοικείτο η Νεάνδρεια είχε εκδώσει το δικό της νόμισμα . Από το 400-310 π.Χ. ,με βάση, τη χρονολόγησή των νομισμάτων, που βρέθηκαν μέχρι τώρα. Με την ίδρυση της Αντιγόνειας, η νέο αναγεννημένη πόλη υιοθέτησε τους τύπους νομισμάτων της Νεανδρέιας, που έδειχναν ένα βοσκό με άλογο και αυτό έμεινε και στο έμβλημα της Αλεξάνδρειας Tρωας με το για την υπόλοιπη περίοδο κατά την αρχαιότητα.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΝΕΑΝΔΡΕΙΑΣ

Παρόλο, που η Νεάνδρεια έχει εγκαταλειφθεί για σχεδόν 2,5 χιλιάδες χρόνια, τα κατάλοιπα της βρίσκονται σε αρκετά καλή κατάσταση.

Και αυτό έγινε γιατί η θέση αυτής της αρχαίας πόλης ήταν μακριά από τους σύγχρονους οικισμούς του ανθρώπου.
Έτσι, τα ερείπια δεν χρησιμοποιήθηκαν ως εύκολη πηγή οικοδομικών υλικών, στους επόμενους αιώνες.

Βρέθηκαν αρκετές αρχαίες κατασκευές, όπως μια αγορά και μια στοά , καθώς και οχυρώσεις στο δυτικό άκρο του χώρου.
Τα τείχη της πόλης, που είναι μέτρα μήκος και 3 μέτρα πλάτος κτίστηκαν με πολυγωνική μορφή.
Είναι σε καλή κατάσταση σήμερα.

Επιπρόσθετα, το ιερό του Δία :
Ο ναός που ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα,οι οικίες της αρχαϊκής και κλασικής περιόδου, η νεκρόπολη με τις σαρκοφάγους και τους τάφους, αποτελούν τα διασωθέντα μνημεία της Νεάνδρειας.

Η ακρόπολη της πόλης είναι 500 μέτρα ύψος .
Υπάρχουν ενδείξεις για ύπαρξη ιερού δάσους του Δία .

Ναός αφιερωμένος στον Διόνυσο.
Ακόμη υπάρχουν ενδείξεις λατρείας του θεού Πρίαπου.

Επιπλέον, στην περιοχή της Νεάνδρειας βρέθηκε μια νεκρόπολη με σαρκοφάγους, μνημειώδεις τάφους και πίθους, δηλαδή μεγάλα πήλινα αγγεία που χρησιμοποιούνται για αποθηκευτικούς σκοπούς .

Ωστόσο, ακόμα και αν υπήρχε φρούριο στη Νεάνδρεια στα τέλη του 4ου αιώνα ή στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ., εγκαταλείφθηκε το αργότερο, το 280 π.Χ. το αργότερο.

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Τα λατομεία της πόλης προμήθευαν γρανίτη στις γύρω πόλεις. Επίσης, ο κάμπος έδινε αρκετά γεωργικά προϊόντα, καθώς αρδευόταν από το ποταμό Σκάμανδρο.

Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΒΑΣΙΛΙΑ ΚΥΚΝΟ

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Κύκνος ήταν ο βασιλιάς της Νεάνδρειας ή κατ’ άλλους, των Κολονών, κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου .Ήταν σύμμαχος των Τρώων στο πόλεμο τους με τους Έλληνες

Οι δυο αρχαίες αυτές πόλεις βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους , που δεν ξεπερνά τα 20 χιλιόμετρα , απόσταση που είναι λίγο μικρότερη από την απόσταση που χωρίζει την Νεάνδρεια από την Αντιγόνεια (Αλεξάνδρεια Τρωας )
Οι κάτοικοι των οποίων (Νεάνδρειας και Κολωναί ) αναγκάσθηκαν να τις εγκαταλείψουν και να εγκατασταθούν στην νέα πόλη, που ίδρυσε ο Αντίγονος Α΄ ο Μονόφθαλμος.

Ο Κύκνος έγινε γνωστός από τον θάνατο του, αφού ήταν ο πρώτος επιφανής νεκρός του Τρωικού πολέμου, τον οποίο σκότωσε ο Αχιλλέας.

Ήταν γιος του Ποσειδώνα και μιας από τις συζύγους του: Καλύκη ή Αρπάλη ή Σκαμανδροδίκη.
Αυτή η ιστορία δεν εμφανίζεται στην «Ιλιάδα», αλλά στα «Κύπρια Έπη».

Τα Κύπρια έπη πιθανολογούντα,ι ότι γράφτηκαν περίπου τον 8ο αιώνα π.Χ ,λίγο αργότερα από την «Ιλιάδα».
Στα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ., ο ιστορικός Διόδωρος Σικελιώτης αναφέρεται στον μύθο για την ίδρυση της Τενέδου, νησί απέναντι από την Αλεξάνδρεια Τρωάδος, καθώς ο Κύκνος ήταν ο πατέρας του επώνυμου ήρωα του Τέννη με την πρώτη του σύζυγο, την Πρόκλεια, κόρη του Λαομέδοντα, από τον οποίο πήρε το όνομα της η Τένεδος.

Όταν γεννήθηκε, η μητέρα του τον εγκατέλειψε στην ακτή ,που επέζησε με την βοήθεια των γλάρων, μέχρι να βρεθούν και να τον υιοθετήσουν κάποιοι περαστικοί ψαράδες που τον ονόμασαν Κύκνο, επειδή είδαν ένα κύκνο που πετούσε πάνω του.
Ο Κύκνος και η Πρόκλεια είχαν δύο παιδιά.

Τα ονόματά τους ήταν Τένες και Ημιθία, αν και ο Τένες υποστήριξε τον θεό Απόλλωνα ,ως πατέρα του ο οποίος από την αρχή, τα είχε, υπό την προστασία του -σύμφωνα με μερικούς μάλιστα ήταν δίδυμα.
Μετά το θάνατο της Πρόκλειας, πρώτης του συζύγου, ο Κύκνος παντρεύτηκε τον Φιλονόμη, γνωστή και ως Πολύβια ή Σκαμανδρία , η οποία ερωτεύτηκε τον γιο του Τένες.

Ο Τένες δεν ανταποκρίθηκε στον έρωτά της και εκείνη για να το εκδικηθεί τον κατηγόρησε στον σύζυγο της, ότι δέχθηκε από τον γιο της ανήθικες προτάσεις.

Ο βασιλιάς την πίστεψε και από ένα βράχο έριξε τον γιο του και την κόρη του στη θάλασσα ,για να πνιγούν.
Αυτοί επέζησαν και έφτασαν στο κοντινό νησί Λευκόφρυς το οποίο ο Τένες μετονόμασε σε Τένεδος.

Με την έναρξη του Τρωικού πολέμου, ο Ελληνικός στόλος έφτασε, αρχικά, στην Τένεδο.
Η Θέτις έστειλε ένα μήνυμα στον Αχιλλέα, προειδοποιώντας τον, να μην σκοτώσει τον Τεννή, γιατί αυτό θα προκαλούσε την οργή του Απόλλωνα.

Ωστόσο, ο αγγελιοφόρος άργησε να μεταφέρει το μήνυμα, ο Αχιλλέας προσπάθησε να αρπάξει την αδερφή του και ο Τέννης αντέδρασε ,αυτό όμως το πλήρωσε με την ζωή του

.Μετά τα γεγονότα της Τενέδου, οι Έλληνες έφθασαν στην απέναντι ακτή στην Τροία, όπου οι Κύκνος και Έκτορ ήταν οι επικεφαλής του στρατού των Τρώων.

Ο Ποσειδώνας είχε καταστήσει τον γιο του Κύκνο άτρωτο σε όπλα, αλλά μετά από μια μεγάλη και σφοδρή μάχη, ο Αχιλλέας κατάφερε να τον σκοτώσει με στραγγαλισμό του με το λουρί του κράνους του.
Ο Ποσειδώνας μεταμόρφωσε αργότερα τον γιο του, σε κύκνο .

Σχολιάστε αυτό το άρθρο!

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

%d bloggers like this: